Sıcak havanın betona etkisi ve beton uygulamasında; dikkat edilmesi gereken hususlar

İnşaat Mühendisleri Odası Isparta Temsilcisi İnşaat Mühendisi Şeref Korkmaz, sıcak havanın betona etkisi ve beton uygulamasında önemli uyarılarda bulunarak, dikkat edilmesi gereken hususları açıkladı. 

Başkan Korkmaz açıklamasında; “Hava sıcaklıklarının mevsim normalleri üzerinde seyretmesi ile inşaat sektöründe de bazı çalışmalar normal seyrine göre daha zor yürütülmektedir. Beton dökümü, hava sıcaklığının önemli etken olduğu çalışmalardan sadece bir tanesidir.

“Sıcak Hava”, TS 1248 standardın da; birbirini izleyen üç günlük sıcaklık ortalamasının +30°C’den fazla olması durumudur. Sıcak hava betonun fiziksel, mekanik ce dayanıklılık performansını olumsuz yönde etkileyebilir. Sıcak hava ile birlikte, yüksek beton sıcaklığı, betonun su ihtiyacını artıracak, betonda kıvam kaybı oluşacak, hidratasyon reaksiyonları hızlanacak, priz süresi kısalacak, beton içerisindeki su rüzgar ve güneş ışınları etkisiyle aşırı hızlı buharlaşma ve büzülme riski oluşacaktır. Oluşan ısı; çimento bileşimi ve inceliğine, beton bileşimine, ortam ve beton sıcaklığına, katkı maddelerinin kullanımına bağlı olarak değişir. Sıcak havaya bağlı olarak taze betonda; çökme kayıp hızının artması, priz süresinin kısalması, plastik rötrenin artma olasılığı gibi problemler ortaya çıkar. Sıcak havada betonun erken kürü daha büyük önem kazanır, mümkün olduğunca kür başlangıcını erkene alıp, kür süresini uzatmak gereklidir. Alınacak bazı önlemler ile sıcak havalarda şantiyelerde karşılaşılacak olumsuzlukların belli oranda önüne geçilebilir.

• Olumsuz etkilerinin önlenmesi için herhangi bir tedbir alınmayan durumlarda, taze betonun sıcaklığı 35°C`den düşük olmalıdır “TS 13515”.

• Çok sıcak ve kuru havalarda beton dökme işleminin akşam veya gece vakitlerinde yapılması yararlı olur.

• Beton dökümünden önce döküm yapılacak yüzey ıslatılarak suya doygun hale getirilir bu sayede uygulama yapılacak zemin sıcaklığı düşürülür ve betonun içerisindeki suyun zemin tarafından emilmesinin önüne geçilir. 

• Rüzgâr var ise beton yüzeyi rüzgardan korunmalıdır. Rüzgâr beton yüzeyinden hızlı su buharlaşmasına sebep olacağından çatlamalara sebep olur.

• Beton yüzeyi mümkün olduğu kadar direkt güneş ışınlarından korunmalıdır.

• Beton dökümünden sonra başlayarak döşemeler için 1 hafta, kolon ve perde gibi düşey elamanlar için 3-4 gün kür yapılması idealdir. Açık beton yüzeyi (püskürtme veya ıslak telis bezi) sürekli, nemli, tutulmalıdır.

• Betonun 20 (+2)°C’de mümkün olan yüksek nemde tutulması faydalı olacaktır.

• Betonun yerleştirilmesi ve yüzey düzeltilmesi işlemleri için iyi bir planlama yapılması şarttır. Döküm yerine ulaşan beton bekletilmeden yerleştirilmeli ve vibrasyon kısa sürede tamamlanmalıdır.

• Betonu doğrudan güneş ışığından mümkün olabildiğince korumak gereklidir.

• Beton dökülüp yerine yerleştirildikten sonra hemen ilk mastarlama yapılır. Daha sonra bir insan beton üzerine çıktığında birkaç mm derinlikte iz oluşunca ikinci mastarlama işlemi yapılabilir.

• Hidratasyon ısısı düşük çimento kullanmak ve çimento dozajını gereksiz yere arttırmamak yarar sağlar.

• Beton içerisindeki bileşenlerin (çimento, su, agrega) sıcaklığını mümkün olduğu kadar düşük olması amaçlanmalıdır.

Sıcak havada beton dökümü esnasında çeşitli aksamalara bağlı olarak beton özelliklerinin istenilen şekilde elde edilmesinde sorunlar yaşanabilir. Bu koşullarda beton dökümünde en önemli adım döküm öncesi planlama aşamasıdır, detaylı bir planlama ve beton döküm safhalarının uygun koordinasyonu ile yaşanabilecek aksamalara karşı önleyici tedbirler önceden alınabilir.”